خلاصه درس :

معنویت چیست ؟

معانی مختلفی برای معنویت مطرح شده است. واژه ي معنويت از معنا گرفته شده و به معناي باطن يك چيزي و اصل يك چيزي اطلاق مي شود. گاهی معنویت به معنای یوگا مطرح می شود، گاهی منظور از آن آرامش است و برخی نیز به معنای هدفمندی زندگی در نظر گرفته اند. اما تعریف حقیقی از معنویت يك حالت دروني روحاني و ملكوتي است و باطني است اين حالت نوراني چشيدني است البته وصف مي شود ازش كرد تا انسان به اون نرسد درك نمي كند اين حالت چیست،ما برای دستیابی به این معنویت راهكارهايي داريم كه از ديدگاه ديني و اسلامي و شيعي ما در اثر بندگي و اطاعت از دستورات خداوند و دوري از پليدي ها در انسان به وجود مي آيد پس ما وقتي معنويت مي گوييم منظورمان رسيدن به اين حالت نوراني است كه ملكوتي است كه با اطاعت از اوامر الهي و دوري از نواهي الهي انشاالله انسان به آن دست پيدا كند.

مراحل سه گانه برای تحقق معنویت در انسان

براي اينكه اين معنويت در انسان حاصل شود با گذر از سه مرحله در انسان تحقق پيدا مي كند، يكي معرفت است انسان به يك معرفتي برسد و دست يابد بعد از اين معرفت محبت و عشق و سوم اطاعت است.

اخلاص در اعمال و نیات  

يكي از ويژگي هاي خيلي مهمي كه انسان بايد تلاش كند در زندگي به آن دست پيدا كند و بدون آن تمام تلاش هاي انسان بي خاصيت است، بي ثمر است، از دست رفته است بحث اخلاص انسان است. اينكه آدم خالص بشود براي خداوند متعال و كارهايش را لوجه الله انجام بدهد وجود اقدس امير المومنين (سلام الله عليه) درباره اخلاص مي فرمايد: « ثَمَرَةُ الْعِلْمِ إِخْلاصُ الْعَمَلِ » نتیجه علم اين است كه آدم بايد در عملش به اخلاص برسد.

عمل به دانسته ها

دومين چيزي كه توي بحث هاي معرفتي و معنويتي خيلي مهم است بحث عمل به مايعلم است اهل عمل بودن است ما اگر بخواهيم در تبليغ مان موفق باشيم و هم بتوانيم ان شاالله معنويتي پيدا بكنيم بايد به اين حوزه ي عمل خيلي توجه كنيم حرف زدن خيلي سخت نيست عمل كردن خيلي سخت است اين روايت اميرالمومنين(سلام الله عليه) كه خيلي معروف است فرمودند:« مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً، فَلْيَبْدَأْ بِتَعْلِيمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِيمِ غَيْرِهِ » اگر خواستي كه براي مردم امام و پيشوا باشي بايد اول خودت را، نفس خودت را تعليم بدهي و تربيت بكني قبل از اينكه ديگران را تربيت بكني

طهارت نفس و مراحل آن

بزرگان اخلاق ما حالا چه مرحوم فيض كاشاني صاحب حجه البيضاء مسير روشن كه كتاب مرجع ترجمه شده به راه روشن حج محجه يعني مسير و قصد راه روشن به بحث اخلاق پرداخته و چه مرحوم نراقيين و اكثر كتاب هاي اخلاقي اين سبكي براي رسيدن و دست يابي به مسائل اخلاقي چهار تا مرحله را مطرح مي كنند كه اصطلاحاً بهش مي گوييم مراحل طهارت نفس انسان، اين چهار مرحله طهارت نفس خيلي مهم است همان طوري كه خداوند مي فرمايند:«ان الله يحب التوابين و يحب المتطهرين » كه خداوند پاكان و كساني كه توبه مي كنند را دوست مي دارد اين حُب خدا وقتي در انسان ايجاد شد، حاصل شد نتيجه اش اين است كه ما به خدا نزديك مي شويم و خدا به ما توجه مي كند چهار مرحله براي طهارت مطرح كردند آن وقت انسان اگر بخواهد به معنويت برسد بايدبه  اين چهار تا طهارت را توجه كند.

1- طهارت جسمی

2- طهارت جوارح

3- طهارت جوانح

4- طهارت سِرّ

عبودیت و بندگی خداوند

 يكي از ويژگي هاي بسيار ارزشمندي كه در اخلاق و معنويت بهش خيلي توجه شده و ما بايد بهش توجه كنيم و خيلي كارساز است بحث عبوديت و بندگي خداوند است ماها خيلي شنيديم كه مي گويند بالاترين مكاني كه پيامبراكرم پيدا كرده مقام بندگي خداوند است و لذا وقتي كه تشهد مي خوانيد از مهمترين صفاتي كه براي پيامبر مطرح مي شود همين اشهد انا محمداً عبده و رسوله اول عبد خداست تا رسول خداوند متعال مي شود عبوديت بندگي خدا است.

ویژگی های بندگی خدا عبارتند از : آگاهانه، تسلیم خدا بودن و رسیدن به مقام رضایت

نقش معرفت در عبودیت و انواع معرفت مورد نیاز

براي رسيدن به مقام معنويت آنچه كه لازم می باشد،اين است كه انسان به يك معرفتي برسد و شناخت خودش را افزايش بدهد،از وجود اقدس امير المومنين (سلام الله عليه) نقل شده است که فرمودند: انسان به چهار دانش نيازمند است:

1- شناخت خدا

2- شناخت خود

3- شناخت عوامل سقوط نفس

4- شناخت اراده خدا

راهکارهای عملی برای رسیدن به عبودیت

1- توکل

يكي ازچيزهايي كه انسان بايد در آغاز كار بهش توجه كند اميد به فضل خداوند و توكل بر خداوند متعال است.اگر انسان احساس كند با پاي خودش و توان خودش مي تواند اين مسير را طي كند، بزرگترين خطا و اشتباه در اين مسير را مرتکب شده است

2- ذکر صلوات

3- توسل به اهل بیت

4- اسرار عبادات

و ...