خلاصه درس :

این درس به تبیین جامع فلسفه بعثت انبیا پرداخته و جایگاه آن‌ها را در هدایت فرد و جامعه تبیین می‌کند. در آغاز، به ضرورت بعثت پیامبران اشاره می‌شود؛ اینکه عقل و قوای بشری به تنهایی برای هدایت انسان کافی نیستند و انسان برای رسیدن به کمال، نیازمند وحی و هدایت الهی است. این نیاز نه‌فقط نظری، بلکه به‌صورت یک اضطرار عملی در زندگی فردی و اجتماعی قابل لمس است. از این‌رو، بعثت پیامبران امری حیاتی برای حرکت بشر در مسیر بندگی و رشد الهی تلقی می‌شود.

در ادامه، نسبت میان عقل و وحی مورد بررسی قرار می‌گیرد. بر خلاف دیدگاه عقل‌گرایانه صرف، در اینجا تأکید می‌شود که وحی نه‌تنها مکمل عقل نیست، بلکه سرپرست و راهنمای آن است. عقل اگر از وحی جدا شود، در خدمت طاغوت قرار می‌گیرد و نمی‌تواند مسیر صحیح را طی کند. بنابراین، تمام قوای بشری باید در چارچوب هدایت وحی به کار گرفته شوند تا از انحراف مصون بمانند.

در بخش‌های بعدی، بعثت به‌عنوان یک تحول بزرگ درون پیامبر و منشأ یک انقلاب اجتماعی معرفی می‌شود. پیامبران صرفاً مبلغان اخلاق فردی نیستند، بلکه هدف آن‌ها ایجاد یک نظام اجتماعی توحیدی و مبارزه با شرک ساختاری است. محوری‌ترین پیام آن‌ها، توحید حداکثری است؛ توحیدی که تمام ابعاد حیات انسان را فرا می‌گیرد و با نظام‌های شرک‌آلود در تقابل است. این دعوت از ابتدا با صراحت، خواهان تحول بنیادین در ساختار جامعه است.

در نهایت، هدف بعثت انبیا تربیت انسان موحد در بستر جامعه توحیدی است. این جامعه نه‌فقط ابزار رشد فرد است، بلکه خود موضوعیت دارد، چرا که حیات اجتماعی توحیدی، حتی در آخرت نیز تداوم دارد. همچنین، با بررسی جریان‌های معارض با انبیا (مانند طاغوت و احبار) و سیر تاریخی نبوت، روشن می‌شود که دعوت انبیا یک جریان مستمر و روبه‌جلوست که همواره در حال غلبه بر باطل بوده است. این نگاه، مستلزم پذیرش مسئولیت اجتماعی و تلاش برای تحقق نظام معیشتی صالح در همین دنیاست.