خلاصه درس :

در این درس به طور خاص به «شبهات فلسفی» می پردازیم. شبهات فلسفی، همان گونه که از نامشان پیداست، شبهاتی هستند که ریشه در مفاهیم فلسفی دارند و از گزاره های فلسفیِ شناخته شده در دانش فلسفه سرچشمه میگیرند.

پیش نیازهای ورود به بحث:
پیش از پرداختن به شبهات فلسفی مطرح شده در حوزه اعتقادات دینی، لازم است چند مقدمه کلیدی را روشن کنیم:

1. تعریف فلسفه: امروزه واژه «فلسفه» در چه معنایی به کار میرود؟ آیا این مفهوم در همه جا معنای یکسانی دارد؟

2. فلسفه اسلامی: وقتی از تعبیر «فلسفه اسلامی» استفاده میکنیم، دقیقاً به چه چیزی اشاره داریم؟ آیا ترکیب فلسفه با دین (مانند فلسفه اسلامی یا فلسفه مسیحی) تعبیر درستی است؟ یا ذات فلسفه با دین در تضاد است؟

3. نگاه دین به عقلانیت: آیا دین، عقلگرایی و قدرت استدلال انسان را میپذیرد؟ یا اساساً با تعقل و خردورزی در ستیز است؟

4. تعارض فلسفه و دین: آیا فلسفه در تقابل با دین قرار میگیرد؟ این پرسش ها باید پیش از ورود به شبهات، شفاف سازی شوند.

سیر تحول فلسفه غرب:
در ادامه، نگاهی اجمالی به تطور فلسفه در غرب خواهیم داشت. دلیل تمرکز بر فلسفه غرب این است که بسیاری از شبهات مطرح شده در حوزه دین، ریشه در تحولات فلسفی غرب دارند. این بخش برای کسانی که آشنایی اولیه با فلسفه دارند، زمینه ای فراهم میکند تا با مفاهیم کلیدی آشنا شوند. در این مسیر، مراحل اصلی تحول فلسفه غرب را بررسی میکنیم و به جایگاه کنونی آن در جهان معاصر اشاره خواهیم کرد.

زمینه های شکل گیری شبهات فلسفی:
پس از بیان سیر تاریخی، به بسترهای اجتماعی و فرهنگی میپردازیم که به ظهور شبهات فلسفی انجامید. برای مثال، نقش دینِ غالب در غرب (مسیحیت) و تعاملات آن با جریانهای فلسفی، یا تحولات جامعه شناختیِ مرتبط با مفاهیمی مانند خدا، وحی و اخلاق را تحلیل خواهیم کرد. این بخش نشان میدهد چگونه برخی ایده های فلسفی، به شبهاتی علیه بنیان های دینی تبدیل شدند.

بررسی شبهات اصلی:
در نهایت، وارد بحث محتوایی شده و شبهات کلیدی فلسفی را که امروزه در حوزه اعتقادات دینی مطرح میشوند، همراه با پاسخ های مستدل بررسی میکنیم. این شبهات عمدتاً حول محورهایی مانند وجود خدا، نسبت دین و عقل، مسئله شر و اختیار انسان متمرکزند.

هدف نهایی:
این دوره میکوشد با ترکیبی از تحلیل تاریخی، فلسفی و کلامی، مهارتهای لازم برای مواجهه منطقی با شبهات فلسفی را تقویت کند. انشاءالله با همراهی شما عزیزان، گام به گام این مسیر را طی خواهیم کرد.