خلاصه درس :

چگونه می توان یک عادت رفتاری و یک سبک زندگی را تغییر داد؟   

مي خواهيم اين مسئله را دنبال كنيم كه چگونه مي توان يك عادت رفتاري و يك سبك زندگي در حوزه ي فردي و يا در حوزه ي اجتماعي را دگرگون كرد تغيير داد رسالت مهم و عمده اي كه من و شما بر عهده داريم همين هست دگرگون كردن عادت هاي رفتاري و اخلاقيات و سبك هاي زندگي به سمت ارزش ها و سبك هاي مورد تأييد اسلام. سعي مي كنم انشاء الله در جلسات آينده مطالب متنوعي در اين زمينه خدمت شما مطرح كنم و اميدوارم برآيند اين سلسله مباحث اين باشد كه يك توانمندي در اصلاح و تغيير سبك زندگي و دگرگوني رفتارهاي فردي و يا اجتماعي مخاطبان خودمان كسب كنيم.

اصلاح سبک زندگی، امری دشوار

بايد توجه داشت و دانست كه تغيير سبك زندگي و اصلاح رفتار كاري بسيار دشوار و سخت است اساساً در مطالعات فرهنگي و مطالعات رفتاري و اخلاقي گفته مي شود كه يك پژوهشگر و يك محقق هفت كار عمده را انجام مي دهد كه به ترتيب و فقط نام اينها را عرض مي كنم خدمت شما اينها هستند يكي تعريف آن مقوله ي مورد نظر بعد توصيف آن سوم تفسير آن چهارم تبيين آن پديده و كنش مورد نظر پنجم پيش بيني وضعيت آينده ي آن پديده يا رفتار مورد نظر و ششم هم ارزشيابي و ارزش گذاري آن رفتار كنش و پديده ي مورد مطالعه و هفتمين كاري كه يك پژوهشگر علوم اجتماعي فرهنگي و اخلاقي انجام مي دهد تغيير اصلاح و دگرگوني رفتار هست به تعبير  ديگر كنترل رفتار، همه ي محققان علوم انساني و علوم اجتماعي و علوم فرهنگي اذعان دارند كه دشوارترين گام در اصلاح رفتار دشوارترين گام در مطالعات فرهنگي گام هفتم است

دلایل دشواری تغییر و اصلاح سبک زندگی

چندعاملی بودن مسئله سبک زندگی

سبک زندگی از امور نهادینه وپایدراست

قراردادن پاداش بی نظیر 

يكي ديگر از دلايل اينكه تغيير سبك زندگي تغيير رفتار و تغيير اخلاقيات مخاطبين كاري دشوار است اين است كه پاداش بي نظيري براي اين كار در نظر گرفته شده پاداش بي نظيري براي مصلحان فرهنگي و مبلغان ديني آنهايي كه در صدد اقامه ي دين و تحقق دين هستند براي اينها پاداش بي نظيري اسلام در نظر گرفته در آن حديث مشهوري كه وجود مقدس پيامبر اسلام و امير المومنين علي عليه السلام فرمود كه يا علي ويم الله لان يهدي الله علي يديك رجلاً يا علي به خدا سوگند اگر خداي متعال به دست تو يك نفر را هدايت كند يك نفر را خيرٌ لك من ما طلعت عليه الشمس و قربت ارزش آن بيش از اموري است كه خورشيد برايشان مي تابد و از آنها غروب مي كند.

12 گام برای اصلاح سبک زندگی

گام اول : آگاهی از نقص ها، آسیب ها و ضعف های فردی و اجتماعی

اولين راه اصلاح سبك زندگي اولين گام براي حركت در اين مسير آگاهي از نقص ها آسيب ها و ضعف هاي فردي و اجتماعي است آگاهي از ضعف هاي جامعه اي است كه ما در تلاش هستيم آن جامعه را اصلاح رفتار درشان انجام بدهيم اخلاقياتشان را دگرگون كنيم و اصلاح كنيم و ارزش هاي اسلامي را براي آنها محقق كنيم و تبليغ كنيم بايد جامعه را به درستي بشناسيم آن فرد مورد نظري كه هدف ما تربيت آن هست را بايد آسيب هايش را بدانيم ضعف هايش را بدانيم نقص هايش را بدانيم و اين هم البته كار دشواري است كار سختي است

گام دوم : اصلاح بینش ها

اگر بينش ما تغيير كند به تبع آن رفتار ما هم تغيير خواهد كرد اگر بخواهم تشبيه كنم اينگونه است همانطور كه اگر مقصد ما تغيير كند آيا جاده هم تغيير مي كند يا نمي كند؟ قطعا جاده هم تغيير مي كند مقصد عوض مي شود جاده متناسب با خودش مي خواهد بينش ما هم كه دگرگون مي شود رفتار را هم عوض مي كند رفتار خاص خودش را مي خواهد جهت نگاه ما عوض شود اين جهت نگاه كنش هاي ويژه را مي طلبد رفتارهاي خاص خودش را مي طلبد جهت نگاه تغيير پيدا كند اين هم رفتارهاي ويژه خودش رامي طلبد بنابراين جهت نگاه و بينش ما و نگرش ما به پديده ها و به عالم و آدم و به هستي و به انسان بسيار بسيار نقش آفرين است

گام سوم : تقویت باورها و ارزش ها

در جامعه ي ما بسياري از مردم باور درست دارند باور به خدا دارند باور به معاد دارند باور به نبوت و امامت دارند بسياري از ارزش هاي اسلامي را بهش باور دارند اما بعضاً اين باورها عمق ندارد سطحي است دين لقلقه ي زبان است در بزنگاه ها اثر خودش را نشان نمي دهد براي اينكه آن باورها سبك ساز و رفتار ساز شوند و رفتاري را دگرگون كنند بايد باورهاي ريشه داري بشوند باورها بايد تعميق داده شوند عميق بشوند و به هر ميزان كه باورهاي ديني و ارزش هاي ديني در وجود كسي عمق پيدا كند ريشه بدواند به همان ميزان انتظار رفتارهاي دين پسند انتظار سبك هاي اسلام پسند هم بايد از آن داشت و مي توان داشت.

گام چهارم : ارائه ي آموزش هاي كاربردي، عيني، جزئي و مصداقي

يكي از مهمترين راه ها براي اصلاح سبك زندگي اين است كه مربيان و مبلّغان و دغدغه مندان نسبت به سبك زندگي مردم آموزش هاي جزئي مصداقي و عيني و ريز را به مردم بگويند به تعبير ديگر به بيان قواعد و اصول كلي رفتار و سبك زندگي و اخلاقيات نبايد اكتفا كنند حتما بايد نمونه هاي جزئي و مصداق هاي عيني آن قواعد كلي و اصول بنيادين اخلاق و سبك زندگي را براي مردم و مخاطبان خود در سطوح مختلف تشريح كنند و تبيين كنند.

گام پنجم : ترويج عزت فرهنگي يا تولّي و تبري فرهنگي

                       آيا تولي و تبري نسبت به دشمنان دين فقط درحوزه اعتقادات است نسبت به دشمنان اهلبيت فقط در حوزه اعتقادات است؟ نسبت به محبان اهل بيت فقط در حوزه اعتقادات است؟ هرگزا ين گونه نيست هم آيات و هم روايات حوزه تبري و تولي به وضوح اين را به ما نشان مي دهد كه بايد نگاه كاربردي به اين دو اصل داشته باشيم بايد امتداد فرهنگي و اقتصادي و اخلاقي و سبك زندگي اين دو اصل را پيگيري و دنبال كنيم

گام ششم : بازخواني سيره ي زندگي اسوه ها و الگوها

گام هفتم : عدالت و نظم ساختاری

گام هشتم : اجرای قانون در برخورد با مجرمان

گام نهم : اصلاح رفتار مسئولان حاكمان و نخبگان، ذي نفوذان و خبرگان جامعه

گام دهم : استفاده از تجربیات زیستی دیگران   

گام یازدهم : استفاده هنرمندانه از رسانه های نوین  

گام دوازدهم : برجسته سازی خوبی ها