خلاصه درس :

ساختار بحث

یک بحث مباحثی اماری در زیرساخت های جمعیتی و هرم جمعیتی نظام ماست بحث دوم تاثیرات بحران جمعیتی است بر جایگاه خانواده، از دیدگاه علوم مربوطه حقایق اجتماعی گاهی از منظر متون اسلامی روایات و سومین بحث به طور مختص دیدگاه اسلام است در مورد فرزنداوری کمتر فرزند داشتن بیشتر نون خوار داشتن اثار و برکاتش و احیانا شبهات دینی و احادیث متضاد هم در حوزه جمعیت داریم یا خیر و اگر برسیم و البته باید برسیم که موضوع اخر را مطرح کنیم و اون موضوع سوالات فراوانی است که در اندیشه مردم است و علی القاعده تا این سوالات مطرح نشود و جواب داده نشود نمی شود انتظار داشت که رفتار مردم هم تغییر بکند

گزارشی از وضعیت ایران در مسئله جمیعت

اولین بحث بحث هرم های جمعیتی ایران است. هرم یعنی چی شکل هرم الان در ذهن همه شما تصور می شود مثل یک کله قند یعنی نوکش تیز است و در قاعده هرم خیلی پهن است درست است؟ حالا اگر در یک هرم تصور کنید در راس این هرم بالاترین سن را قرار بدهید مثلا بگویید شصت و پنج الی هشتاد ساله بنابراین میانه هرم می شود میانسالان قاعده هرم می شود چی؟ می شود فرض بفرمایید سنین یک تا پانزده سالگی اگر یک جامعه توضیع جمعیتش به شکل طبیعی باشد استاندارد باشد مفید باشد و سازنده باید شکل هرم داشته باشد یعنی چی یعنی جامعه پیران افراد مسن کهنسال بازنشسته باید خیلی به لحاظ کمیتی کم باشند و هرچی می روند پایین اون قاعده هرمی باید پهن باشد و این شکل هرمی را درست می کند، خوب ایا ممکن است هرم های جمعیتی شکل های غیرنرمال پیدا کنند بله، جامعه وقتی رفتارش در حیطه تشکیل خانواده و فرزنداوری و تعدد فرزندان غیرنرمال باشد غیرنرمال که می گوییم در بافت توسعه در مسئله خانواده در مسئله روان شناختیش به گونه ای باشد که صحیح نباشد شکل هرم تغییر پیدا می کند مثلا در جامعه فعلی ایران بیشترین پهنای جمعیتی در میانسال است یعنی قاعده هرم شما امده بالا در سنین کودکی تا نوجوانی نیست الان داره میرسه به اواسط یعنی میانسالان دارن خیلی گسترده می شوند به عنوان مثال الان که دارن واکسن کرونا می زنند رسیده به دوره میانسالی الان خیلی صف ها شلوغ شده خوب پس قاعده هرم امده بالا شده شکل لوزی، این یک نگاه از جمعیت فعلی ایران است و همینجا داریم بهتان می گوییم که این قاعده داره می رود بالا تا بشود هرم معکوس، یعنی اگر تغییری حاصل نشود به زودی ما جمعیت پیر خیلی زیادی خواهیم داشت ما فقط در سال بیست سی یعنی دوهزار و سی پیرترین کشور اسلامی خواهیم بود و پیرترین کشور منطقه خواهیم بود حالا این که می گوییم منطقه به لحاظ استراتژیک و مسائل اقتصادی و سیاسی امنیتی و همچنین در کشورهای اسلامی جهات فرهنگی، و در سال بیست پنجاه یعنی فقط یک گسل نسلی است دیگر، کمتر از سی سال دیگر ما متاسفانه یکی از سه کشور پیر جهان خواهیم بود پس شتاب پیری ما با توجه به اینکه ما در سه دهه پیش از پرجمعیت ترین کشورهای به لحاظ تعداد و میانگین کودکان و جوانان بودیم پس شتاب ما به طرف پیری پرشتاب ترین کشور جهان هستیم و این مایه تاسف و باید کاری بکنیم.
 

تأثیر مباحث جمعیتی در خانواده

یکی از مباحث دیدگاه ها و نگرش های جمعیتی تمایل به کاهش فرزند اینه خانواده میشه بی فرزند، یعنی خانواده تشکیل شده دختر و پسر براساس یک تفکر اجتماعی عام این است که فعلا بچه نمی خواهیم حالا بگذاریم چند سال دیگر، بگذاریم من ارشدم را بگیرم خانم می گوید یا شوهر میگوید که بگذار درامدمان بهتر بشود این تاخیر انداختن از دلائل مهم عقیمی است، آنگاه زمانی که می خواهند بچه دار نمی شوند، و نکته جالب دیگر این است که فقدان خود فرزند از عوامل تزلزل خانواده است و دیگر نمی رسد به اینکه بخواهند، یعنی چی یعنی بخشی از این ها تبدیل به طلاق می شود، بنابراین برخی از خانواده ها به این وسیله یا فرومی پاشد یا این است که اصلا فرزند ندارد بیش از سی درصد از جامعه ایران یا بی فرزند هستند یا تک فرزند هستند .
 

آفات تک فرزندی

1-کم صبر

2- کم قرار

3- کمال  زده به معنی ایده ال خواهان ناسازگار

4- ناسازگاری اجتماعی

5- عدم شکل گیری روحیه مدیریت در ان ها یا همراهی با جمع در ان ها

6- فقدان تاب اوری و کم بودن تاب اوری به معنای همان استانه تحمل در مقابل مشکلات یا صبر،

7- ناسازگاری با همسر اتی

8- عدم ایفای نقش های جنسیتی در خانواده اتی

آیا نگاه های معارض با فرزند آوری در اسلام وجود دارد؟

مثلا حدیثی داریم «قله العیال احد الیسارین» هر چی نان خورت کمتر راحتر مثلا، این به معناست، قله العیال که کمی نان خور که مصداق بارزش فرزندان هستند احدالیسارین، از مهمترین ابزار مثلا راحتی، البته این حدیث در سندش تشکیک و تردید وجود دارد که سند صحیح باشد حالا گیریم باشد، ما روایت داریم السفراحدالعذابین، از مهمترین چیزهایی که برای انسان سختی و اضطراب به وجود می اورد یعنی مجبوریم برویم مسافرت، سفر اضطراب می اورد ایا پس دین اسلام می خواهد بگوید سفر نکنید، ایات متعدد روایات متعدد در سفره، و حتی در روز قیامت گاهی افراد مواخذه می شوند و خانواده ها مواخذه می شوند که چرا شما هجرت نکردید از یک شهر به شهر دیگر، و چقدر روایات امده سفر برای شما برکت می اورد سافراتسفه، مسافرت برای شما سلامت بدن می اورد، سلامت روان می اورد گاهی برهان ها و مشکلات اقتصادی شما را سفر حل می کند، اون سختیه چی؟ خوب اساسا کار هم سخت است تولید هم سخت است پول دراوردن هم سخت است کسب درامد هم سخت است الجنه محفوفه بالمکاره، بهشت هم پیچیده شده در سختی های در دنیا ما برای راحتی نیامدیم راحتی ها یک جای دیگه هست، اونجاهایی هم که ملاحظه راحتی ها می کنیم مثلا در حدیث داریم که وقت هایتان را سه وقت کنید بخشی را برای عبادت بخشی را برای کار بخشی برای استراحت  و تفریحات اون استراحت و تفریحات هم برای این است که کار شما زمینه کمال شما زمینه عبادت شما زمینه وظائف و حقوق اجتماعی شما فراهم بیاید ما در روایاتمان برعلیه جمعیت چیزی نداریم توی همین حدیث که فرض بفرمایید قله العیال احد الیسارین خوب گفته مایه راحتی است ولی هزاران حدیث دیگر دارد که شما فرزند بیاورید بیشتر هم بیاورید سختی هایی که می کشید که لحظه به لحظه جبران خواهد کرد انواع جبران های اجتماعی فردی معنوی و مادی و روانیش تمام در روایات ما شمرده شده است.

مهمترین سوالات مردم در حیطه فرزندآوری

1- با مشکلات اقتصادی چه کنیم؟

2- بخشی دیگر از شبهات مردم و سوالات مردم در زمینه ی تربیتی است، یعنی بعضی از مردم می گویند خوب به هرحال ما با دشواری بیشتر با سختی هایی که برایمان دارد حتی در مباحث اقتصادی سعی می کنیم یک فرزند بیشتر داشته باشیم اما به لحاظ تربیتی چی تو جامعه ای که خودمان هم نمی توانیم گلیم خودمان را از اب بکشیم تو این فضایل اخلاقی حالا یک فررزند دیگر هم بیاوریم دیگر چه جوری این ها را بتوانیم تربیت کنیم؟