خلاصه درس :

بحث سیره‌ی سیاسی معصومین علیهم‌السلام در واقع با روزشمار زندگی تک‌تک اهل‌بیت علیهم‌السلام متفاوت است. بسیاری از مباحثی که حول حضرات معصومین علیهم‌السلام مطرح می‌شود را باید کنار بگذاریم. سیره، می‌دانید که بر وزن «فِعلَة» و مصدر نوعی است؛ اصطلاحاً به معنای «نوع سیر کردن» است.

اما آنچه درباره‌ی اهل‌بیت علیهم‌السلام مد نظر ماست و از دیدگاه عزت‌محور به آن نگاه می‌کنیم، نوع خاصی از نگاه است که احتمالاً برخی از واژگانش برای شما آشناست؛ واژگانی مانند «انسان ۲۵۰ ساله» یا تعبیراتی مثل «مبارزه‌ی حاد سیاسی». این‌ها تعابیری است که درباره‌ی این بزرگان زیاد شنیده‌ایم.

نگاه به ائمه‌ی معصومین علیهم‌السلام در واقع باید در امتداد نگاه به حرکت نبوت و انبیا باشد. همان‌طور که در کتاب «طرح کلی» آمده است، اساس دین «توحید» است و توحید نیز با «نفی عبودیت غیر خدا» معنا پیدا می‌کند.

با این بیان، اگر ما اساس دین را توحید بدانیم و تمام شئون فردی و اجتماعی انسان و جامعه را باید براساس توحید بنا کنیم و هرچه غیر خداست را نفی نماییم، در این صورت وظیفه‌ای بر دوش انبیا قرار می‌گیرد. انبیا آمده‌اند تا مردم را هدایت کنند در همه‌ی زمینه‌ها؛ چه در مسائل فردی، چه خانوادگی، چه اجتماعی، سیاسی و فرهنگی.

بر این اساس اگر بخواهیم زندگی اهل‌بیت علیهم‌السلام را ببینیم، باید از منظر توحید به آن نگاه کنیم. یکی از ویژگی‌های مشخص زندگی تمام اهل‌بیت علیهم‌السلام، «بازیابی حکومت نبوی» و پس از امیرالمؤمنین علیه‌السلام، «بازسازی حکومت علوی» است. این در واقع یکی از ویژگی‌های اختصاصی حرکت سیاسی اهل‌بیت علیهم‌السلام بوده و از اینجا «سیره‌ی سیاسی اهل‌بیت» معنا پیدا می‌کند.

دقت کنید، «سیره‌ی سیاسی» هر فرد یا گروهی الزاماً با این مشخصات نیست. ممکن است مثلاً جریانی که سکولار است هم سیره‌ی سیاسی داشته باشد. حتی کسی که معتقد است نباید حکومت اسلامی تشکیل داد، بالاخره نوعی دیدگاه سیاسی دارد. بنابراین، در قدم اول باید پذیرفته باشیم که «حد اعلای جامعه‌سازی»، در گرو ساختن یک «حاکمیت توحیدی» است. آن هم حاکمیتی که بتواند فضا را برای رشد فراهم کند.

ان شاءالله در این درس بیشتر با معنای اصلی سیره اهل بیت و خصوصیات آن آشنا خواهید شد.