خلاصه درس :

مدیریت دانشی است که دارای پنج وظیفه اصلی میباشد. کسی که میخواهد سازمان، مجموعه یا مدرسه را مدیریت کند، باید این پنج وظیفه را مدنظر قرار دهد:
۱. برنامه ریزی
۲. سازماندهی (تقسیم کار و منابع انسانی)
۳. هدایت و رهبری
۴. بسیج منابع و امکانات
۵. کنترل و نظارت

در میان این وظایف، برنامه ریزی مهمترین نقش را ایفا میکند، چراکه مدیر با برنامه ریزی، بستر لازم برای اجرای سایر وظایف را فراهم میسازد. اگر مدیر زمان کافی به برنامه ریزی اختصاص دهد، اجرای سایر وظایف مدیریتی به مراتب ساده تر خواهد بود.

اهمیت برنامه ریزی:

• دستیابی به اهداف: برنامه ریزی با محاسبات دقیق از زمان، امکانات و ظرفیت های موجود، مسیر رسیدن به اهداف را هموار میکند.

• تمرکز ظرفیت ها: همه منابع حول یک محور مشخص برای دستیابی به اهداف ازپیش تعیین شده متمرکز میشوند.

• شناسایی ابزارها: مدیر با برنامه ریزی میتواند ابزارهای کنترل و مدیریت را شناسایی و از آنها بهینه استفاده کند.

تعریف برنامه ریزی:

برنامه ریزی فرایندی است که شامل مراحل زیر میشود:
۱. شناسایی وضعیت موجود: تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها.
۲. تعیین اهداف: ترسیم وضعیت مطلوب و جهتگیری حرکت.
۳. جمع آوری اطلاعات: گردآوری داده ها از منابع معتبر.
۴. طبقه بندی اطلاعات: سازماندهی داده ها برای جلوگیری از سردرگمی.
۵. پیش بینی زمانبندی: تخمین مدت زمان لازم برای دستیابی به اهداف.
۶. شناسایی راهکارها: جستجوی روش ها، ابزارها و اقدامات لازم.

نکات کلیدی:

• اجتناب از راهکارهای سطحی: در مرحله شناسایی راهکارها، باید از ایده های پیش پاافتاده یا غیرعلمی پرهیز کرد.

• مشارکت گروهی: استفاده از نظرات تیم های کارشناسی برای ارائه راهکارهای عملی و نوآورانه.

• انعطاف پذیری: برنامه ریزی باید قابلیت اصلاح براساس تغییر شرایط را داشته باشد.

مثال: اگر مدیر یک مدرسه بخواهد سیستم آموزشی را بهبود بخشد، ابتدا باید مشکلات فعلی (کمبود امکانات، ضعف نیروی انسانی و...) را شناسایی کند، سپس اهداف واقع بینانه تعیین نماید و با بسیج منابع، گام به گام به سمت تحول حرکت کند. برنامه ریزی دقیق، احتمال موفقیت چنین پروژه ای را چند برابر میکند.

انواع برنامه ریزی چیست؟

برنامه ریزی راهبردی به چه معناست؟

انواع راهبردها چیست؟

الزامات برنامه ریزی چیست؟

ان شاءالله در این درس به این سوالات پرداخته خواهد شد.