خلاصه درس :

تعریف ارتباط و اجزای آن

ارتباط، فرآیند متقابلی که در آن ارسال و دریافت پیام بین دو یا چند نفر اتفاق می افتد. بنابر این تعریف، اجزای ارتباط  عبارتند از : فرآیند متقابل نه یک طرفه، پیام رسانی و انتقال ( ارسال و دریافت پیام ) که نبود هریک از این اجزا در مفهوم، باعث می شود آن مفهوم از دایره تعریف ارتباط خارج شود.    

اهمیت ارتباط

تصور دنیای بدون ارتباط، دشواری و غیر ممکن بودن آن را برای ما روشن می کند. همچنین ارتباط مهمترین یا شاید بتوان گفت تنها وسیله برای انتقال اطلاعات، انتقال عواطف و ... است. بنابراین مسئله ارتباط امری مهم در زندگی هر انسان است که می تواند بهره ی بالاتری داشته باشد و کیفیت آن افزایش پیدا کند.

 ارتباط مؤثر

مهارت ارتباط مؤثر یکی از مهترین مهارت های زندگی است و مباحث مطرح شده در آن کاربردهای گسترده ای دارد؛ در حوزه خانواده، در حوزه کسب و کار و همچنین در حوزه تبلیغ دینی که مورد نیاز ما است، بحث ارتباط مؤثر کاربرد دارد.

مبلغ دینی به عنوان کسی که سخن دین را ابلاغ می کند، به مهارت های ارتباط موثر نیازمند است و برای اینکه بتواند روی مخاطب اثرگذار باشد باید به اصول ارتباط مؤثر مسلط باشد.

عوامل ایجاد ارتباط مؤثر

شنونده خوب و گوینده خوب بودن اولین و مهمترین گام در ارتباط مؤثر است.  گفتگو انواع مختلفی دارد که برخی از آن ها باعث ایجاد ارتباط مؤثر می شود .

انواع گفتگو

1- منفعلانه

2- تهاجمی

3- منفعل - مهاجم

4- سبک صریح - ویژگی های این سبک عبارتند از شفافیت، مستقیم بودن، مثبت و مؤدب بودن که باعث ایجاد ارتباط مؤثر می شود. 

سایر سبک ها، به دلیل نداشتن هریک از ویژگی های فوق موجب ایجاد ارتباط موثر  نخواهند شد. 

عناصر ارتباط کلامی

1- محتوای کلام

2- تن صدا

3- تماس چشمی

4- حالات چهره

5- ژست و حالات بدن

و ...

عناصر ارتباط کلامی هستند که رعایت اصول آن ها و بهره گیری از این عناصر به نحو صحیح موجب ایجاد ارتباط مؤثر خواهد شد.

بنابراین توصیه هایی برای بهتر صحبت کردن را نیز ضمن رعایت این اصول باید مورد توجه قرار دهیم مانند: پشت سر هم صحبت نکردن، خود را جای شنونده گذاشتن و ...

اما در کنار خوب صحبت کردن همانطور که در ابتدا اشاره شد هنر خوب گوش دادن و شنونده خوب بودن را نیز باید برای ارتباط مؤثر داشته باشیم. برای این منظور مؤلفه های گوش دادن فعال را باید مورد توجه قرار دهیم که برخی از آن ها عبارتند از : توجه، پرسش و ارائه بازخورد

موانع ارتباط مؤثر

یکی از عوامل ارتباط مؤثر این است که ما موانعی که در ارتباط مؤثر با آن مواجه هستیم را برطرف کنیم . عناوین موانع ارتباط مؤثر عبارت است از :

1- قضاوت

2- تهدید

3- قطع کردن صحبت

و ...

متعلقات ارتباط مؤثر

غیر از ارتباط کلامی که یکی از مهمترین بخش های ارتباط موثر است، لمس و رعایت حریم ها از دیگر متعلقات مهم ارتباط موثر هستند. به طوری که در مبحث لمس می توان حالات مختلف دست دادن و نوع برخورد های لمسی متناسب با مخاطب را در شکل گیری ارتباط موثر بسیار مهم دانست. همچنین رعایت میزان ارتباط برای ورود به مراحل مختلف حریم های مخاطب بسیار در ارتباط موثر اهمیت دارد .

فنون هنر اقناع مخاطب

یادگیری و اقناع مخاطب که مرحله ای پس از ایجاد ارتباط موثر یا به نوعی بخشی از آن است، یکی دیگر از مهارت های مهمی است که یک مبلغ حتما باید به آن مسلط باشد و فنون آن را به کار گیرد.  

پیش از پرداختن به فنون اقناع مخاطب، بهتر است که از روش های اثرگذاری مثبت مطلع شویم مثل اعتماد به نفس در ارائه که از روش های اثر گذاری مثبت است.

اقناع مخاطب یک هنر است که برای رسیدن به این هنر باید فنونی را رعایت کرد:

1- استفاده از عواطف و هیجانات مخاطب در کنار منطق و عقل

2- شدت و اغراق در بیان مسئله ها

3- شوخی و طنز

و ...