خلاصه درس :

شرایط دعوت و تبلیغ موفق

همه مبلغان برای انجام وظیفه تبلیغی خود باید شرایطی را رعایت کنند حال سوال این است که دعوت موفق چه شرائطی دارد عرض می کنیم که حداقلش دو تا شرط اساسی را ما در تبلیغ موفق داریم، دعوت موفق و تبلیغ موفق یکی این است که باید محتوای و غنی و خوبی داشته باشد و دوم این است که شیوه خوبی باید داشته باشد.

قرآن، بهترین محتوا برای تبلیغ

در بحث اینکه محتوای دعوت ما محتوای غنی باشد اگر دنبال این هستیم که ما چه جوری دعوت داشته باشیم در سوره نحل ایه 125 خداوند تبارک و تعالی این را برای ما بیان می کند می فرماید ادعوا الی سبیل ربک بالحکمه و الموعظه الحسنه و جادلکم بالتی هی احسن، ادعوا شما که کارت دعوت دعوت بکن ولی حواست باشد قدم اولش این است که ادعوا الی سبیل ربک یعنی دعوتت دعوت الهی باشد همانطور که در زیارت جامعه کبیره می خوانیم الی الله تدعوا، شما فقط به سوی خدا دعوت می کردید، ادعوا الی سبیل ربک یعنی دعوت به منبر خودم نه دعوت به کلاس خودم نه دعوت به مسجد خودم نه دعوت به هیئت خودم نه اگر می خواهی دعوت کنی دعوتت الی سبیل ربک باشد به چه وسیله ای دعوت کن سه تا راه مشخص می کند حکمت موعظه حسنه و جدال احسن، اونی که در اینجا مورد بحث ماست و می خواهیم به بحث قرانی اشاره کنیم ممکن است عزیزی بگوید که من می خواهم از حکمت استفاده بکنم بحران استدلال می خواهم بیاوریم بهترین منبع برای حکمت چی هست، در ایات قران خداوند تبارک و تعالی بهترین منبع را در سوره اسرا ایه 39 قران معرفی می کند می فرماید ذلک منها اوهوا علیه ربک حکمه یعنی من الحکمه یعنی اگر حکمه اون قران احکام و مطالبی که در قران گفته می شود از همان چیزهایی است که خدا وحی کرده برای شده که بیان شده از حکمت، یعنی اگر تاثیرگذار باشد و مو لا درزش نرود باز هم خداوند در دو جای قران قران را به عنوان موعظه معرفی می کند مثلا در سوره ال عمران ایه 138 می خوانیم هذا بیان للناس و هدی و موعظه للمتقین یعنی اگر دنبال موعظه می گردی بهترین موعظه هایی که بسیار بسیار زیباست در همین قران پیدا می شود.

ضرورت استفاده از روش قرآنی در کنار محتوای قرآنی

درست است که بهترین محتوا قران است ولی این هم ارائه اش ارائه خوبی می خواهد و شیوه هم شیوه خوب و بیانی خوبی می خواهد تا ان شاالله موثر باشد خوب گفتیم اگر ما بخواهیم این شیوه ها را دربیاوریم می توانیم به خود ایات قران نگاه کنیم.

1- روش طرح سؤال

یکی از اون مواردی که بهش اشاره کردیم بحث سوال بود اولین روشی که امروز اشاره می کنیم بهش روش سوالی هست روش سوالی چی هست روش سوالی یعنی بیان تفسیر به همراه ایجاد سوال از درون ایه در ذهن مخاطب، اسم این روش ما را گذاشتیم روش سوال داخلی چون از داخل خود ایات سوال می شود برای اهمیت این روش اشاره کنیم به اینکه در ایات قران حدودا هزار ایه مشتمل بر سوال است شما وقتی نگاه می کنید مثلا در سوره واقعه پشت سر هم خداوند سوال مطرح می کند می فرماید اانتم تخلقونه ام نحن الخالقون ایا شما خلق کردید یا ما خلق کردند «اانتم تزرعونه ام نحن الزارعون» شما کاشتید یا ما کاشتیم «اانتم انشاتم شجرتها ام نحن المنشون» پشت سر هم سوال طرح می کند در حالی که می تواند خداوند بفرماید ما خلق کردیم شما خلق نکردید  ما کاشتیم شما نکاشتید ولی همین را به صورت سوالی مطرح می کند یا مثلا در سوره الرحمن فبای الاء ربکما تکذبان، کدام یکی از نعمت های الهی را ای جن و انس تکذیب می کنید در ایات متعدد خداوند از حل حمزه کم کیف ادات استفهام حتی از ماده سئله خداوند تبارک و تعالی سوال طرح کرده چرا خداوند سوال طرح می کند بخاطر اینکه این سوال طرح کردن مثل شخم زدن زمین می ماند، یعنی شما وقتی که یک منبری بروید ولی سوال طرح نکنید مثل این است که شما زمینی را بکارید ولی شخم نزنید زمینی که شخم زده نشود اون بذر در زمین قرار نمی گیرد به خاطر همین یک بادی اگر بیاید این بذر را می برد سیلی اگر بیاید بذر می رود اگر حتی افتاب داغی باشد بذر از بین می رود ولی اگر شخم زده شد مثل باعث ماندگاری مطلب در ذهن مخاطب می شود.

2- روش بیان داستان

یکی از شیوه هایی که درتبلیغ می شود از ان استفاده کرد و در ایات قران خیلی روی اون سفارش شده و خداوند استفاده کرده بحث داستان هست، روشی را که تو این جلسه بحث خواهیم کرد روش داستانی است روش داستانی روشی است که ما با بیان یک داستان به پرورش ایات قران می پردازیم. یعنی با بیان یک داستان و پرورش اون داستان به بیان نکته ها و لطافت های ایه می پردازیم. این را ما از خود ایات قران گرفتیم چون در ایات قران وقتی نگاه می کنیم خداوند تبارک و تعالی از بیان داستان ابا نکرده، و در ایات قران به طرق مختلفی خداوند داستان مطرح کرده و قانون های خودش را در قالب قران بیان می کند شما وقتی در ایات قران نگاه می کنید می بینید برای تک تک حالات ما ایات قران داستان دارد برای غم و شادی داستان دارد برای پیروزی و شکست داستان دارد برای فقر و غنا داستان دارد خداوند برای همه سنین داستان داره از قبل از تولد گرفته داستان دارد دوران شیرخوارگی داستان دارد نوجوانی جوانی کهنسالی برای همه سنین و برای همه حالات ایات قران داستان دارد گویا خداوند تبارک و تعالی می خواهد به ما بگوید شما هم برای انتقال مطالبتان از بیان داستان ابا نداشته باشید یک وقت نگویی من اگر داستان بگویم می گویند تو بی سوادی نه داستان بگو ولی داستانت را هدفمند بگو، همانجور که خداوند تبارک و تعالی داستانش را هدفمند بیان می کند.

3- بیان درد و بیان درمان

یکی از شیوه هایی که خداوند تبارک و تعالی در ایات قران به طرق مختلفی ازش استفاده کرده بحث دردودرمان است یعنی ما در ایات قران می بینیم مثلا سوره حجرات خداوند تبارک و تعالی دردهای مختلفی را بیان می کند و راه درمان اون ها را هم بهش اشاره می کند این روش که روش درد و درمان باشد هم بحث علمی هست و هم بسیار بسیار موردنیاز جامعه هست شما می بینید چون موردنیاز جامعه هست مردم مراجعه شان به کتاب هایی می شود که متاسفانه اون کتاب ها خیلی کتاب های غنی نیست و از لحاظ علمی بسیار بسیار ضعیف است ولی چون عنوان درد و درمان دارد می بینید مورد فروش قرار می گیرد و پرفروش ترین کتاب های ما هم متاسفانه در طول سال می شود چرا چونکه ما کار علمیش را انجام ندادیم می شود در ایات قران بیاییم ما کار علمیش را انجام بدهیم که مردم به اون بحث ها کشیده نشوند .

4- روش پلکانی بیان محتوا

یکی از شیوه هایی که خداوند استفاده کرده بحث روش پلکانی هست یعنی ما وقتی نگاه می کنیم می بینیم خداوند تبارک و تعالی خیلی از حرف های خودش را به مرحله به مرحله زده به صورت پلکانی زده است.