خلاصه درس :

دانش و مهارت دو امر مورد نیاز جامعه

 اولاً ما در دنیا برای موفقیت به امور مختلفی نیاز داریم. دو تا از امور مهم در موفقیت دانش و مهارت است.
 دانش مجموعه اطلاعات است و باعث می‌شود دانایی به انسان داده بشود. مجموعه اطلاعات جمع می‌شوند انسان می‌شود دانا.
مهارت مجموعه توانمندی ها است که انسان را توانا می‌کند. پس دانای توانا موفق خواهد بود. چون بعضی جاها داشتن دانش به تنهایی کفایت نمی‌کند، یک مهارتهایی در عمل هم نیاز است یعنی من و شما و مخاطبان من و شما اگر نتوانند اطلاعات و دانششان را تبدیل کنند به یک مهارت آن دانش به دردشان نمی‌خورند و گاهی موقعها گرفتارشان هم می‌کند.

تعریف مهارت حل مسئله

مهارت حل مسئله را تعریف کنیم، مهارت حل مسئله توانایی شناختن مسائل، تبیین آنها و انتخاب بهترین شیوه مواجهه با آنها است. یعنی چی؟ یعنی من بیایم، ببینم مسائل زندگی من چیه؟ آن مسائل را تبیین کنم برای خودم، و بعد ببینم بهترین شیوه مواجه شدن با این مسئله چیست؟

فرق بین مشکل و مسئله

این نکته را به عنوان نکته کاربردی ذهن شریفتان داشته باشید، ما بین مشکل و مسئله فرق قائل می‌شویم به چه معنا؟ به این معنا که مشکل یک اتفاق آزاردهنده است، این آزارش می‌تواند کم باشد می‌تواند زیاد باشد، مثلاً اگر جای قرار دادن پای من مناسب نباشد آن سطحی که من پایم را روی آن گذاشتم برای من آن آرامش و آسایش را نداشته باشد این هم مشکل است، منتها ممکن است مشکلش خیلی مشکل بزرگی نباشد و من اصلاً به آن توجه نکنم و در مسیر گفتگو با شما و همنشینی با شما فراموش کنم چنین مشکلی دارم. گاهی هم مشکل و آزاری که به من می‌رسد خیلی بزرگ است. من یک پول زیادی بدهکارم، حکم جلبم گرفته شده، دم درب  پلیس منتظرم است تا  من را دستگیر بکند، بردارد برود آن هم می‌شود یک مشکل، آن را نمی‌شود فراموش کرد، آن را به این راحتی نمی‌شود گذشت و اما اینکه پایم کجاست و دارد اذیت می‌شود این را راحت می‌شود از آن گذشت، بنابراین مشکل آن حالت آزاردهنده است، آن وضعیتی است که ناخوشآیند است، حالا اگر ما می‌خواهیم مشکلمان تبدیل به مسئله بشود  رازش این است که مشکل شناسایی بشود از   حالت ابهام در بیاید، من می‌دانم پایم دارد اذیت می‌شود اما دقیقاً نمی‌دانم چرا دارد اذیت می‌شود، اما وقتی نگاه کردم متوجه شدم، بچه با  اسباب بازی، بازی کرده برنداشته، پای من روی آن دارد اذیت می‌شود این می‌شود مسئله من، بعضی از مسئله ها به سرانگشت ما بستگی دارد می‌زنیم می‌رود تمام می‌شود اما بعضی از مسئله ها وقتی تبیین شدند، وقتی توضیح داده شدند، معلوم می‌شود تازه اول راه و اول کاریم.
می‌خواهیم چندنکته به عنوان زمینه های حل مسئله با هم گفتگو بکنیم. در زمینه حل مسئله چند تا نکته زمینه ای و مقدماتی مهم است.

گام های حل مسئله   

گام اول : شناسایی مسنله   

اولین گامی که در تعریف حل مسئله هم بود، شناسایی مسئله می باشد که  دقیقاً من چه مسئله ای دارم، اینجا وقتی شما مسائل را شناختی، اولویت بندی هم می‌کنی، ممکن است بیشتر از یک مسئله داشته باشی که معمولاً اینجوری است. شما اولویت بندی می‌کنی اولش به کدامش بپردازم.

گام دوم : پیشنهاد راه های مختلف برای حل مسئله   

در گام دوم  سعی کنیم  راه حلهای مختلفی پیشنهاد بدهیم برای این مسئله. مثلاً فرض کنید مسئله من در ایام کرونایی عبارت است از اینکه می‌روم به خانمم غُر می‌زنم چرا لامپ را روشن گذاشتی، چقدر نمک می‌ریزی، زیر گاز را خاموش کن، می‌خواهی برنج آبکش کنی زیر این را خاموش کن، این غر زدن شده مشکل ما، بعد وقتی او جواب من را می‌دهد، جواب من را نمی‌دهد معمولاً به یک دعوا منتهی می  شود، بعد این ناهاری که قرار بود بخوریم، سیر بشویم، لذت دنیا را ببریم قدرت پیدا کنیم، تبدیل شد به یک لقمه تلخ و پر از پیامد.
یک نکته ای را حتماً شما هم خبردار هستید ممکن است در تجربه های زندگی شخصیتان داشته باشید، افراد وقتی زیادی با هم هستند مشکلاتشان هم زیاد می‌شود، نبودن افراد با همدیگر مهرشان را از دل همدیگر بیرون می‌برد، به قول شاعر که می گوید:"از دل برود هر آن که از دیده برفت " بله اگر نبینیم همدیگر را به نبود همدیگر عادت می‌کنیم. پس بنابراین اگر یک زن و شوهری با هم مشکل داشتند نباید بگوییم سه ماه دور از هم زندگی کن تا دلت تنگ بشود برگردی، سه ماه دور از هم زندگی کردند عادت می‌کنند به اینکه همدیگر را نبینند و مشکلاتشان را حل کنند، بعد دیگر تمایلی به دیدن هم ندارند، ترسشان از جدا شدن و دور بودن از همدیگر می‌ریزد.

گام سوم:ارزیابی و بررسی راه حل های ارائه شده   

گام چهارم:انتخاب مناسبترین راه حل

 برگردم سراغ مطلبم ما نگاه می‌کنیم مثبت و منفی ها را می‌گوییم و بعد می‌بینیم به مرحله چهارم یعنی انتخاب مناسب ترین راه حل رسیدیم، یعنی آنی که بیشترین خیر را دارد، کمترین ضرر را، و با شرایط زمان مکانی ما منطبق است. گاهی مواقع شرایط زمان مکانی ما اجازه نمی‌دهد هر راه حلی انتخاب کنیم، شرایط زمان مکانی ما اجازه نمی‌دهد فلان راه را انتخاب کنیم.   

گام پنجم:ارزیابی راه حل انتخاب شده   

 در گام پنجم ارزیابی میکنیم این که ما انتخاب کردیم و عمل کردیم چقدر به درد ما خورد، اگر لازم شد بر می‌گردیم از اول، وگرنه از همین مرحله چهارم بر می‌گردیم یک راه حل دیگر انتخاب می‌کنیم و ادامه می‌دهیم.