خلاصه درس :

اصول و فنون راهنمایی و مشاوره

لزوم درک احساس و عواطف در مشاوره

بحث اصول و مشاوره راهنمایی که به آن اصول و فنون مشاوره هم می¬گوئیم. بحث را از اینجا شروع می¬کنیم که آدم¬ها در طول زندگی‌شان دچار مسائلی می‌شوند که این مسائل ماهیت عاطفی دارند. زمانی که شما با همسرتان، با فرزندتان و یا در جامعه گفتگو می¬کنید و خواسته¬هایی دارید و این خواسته‌ها قطعاً پشتش علاوه بر چیزی که می¬خواهید برای شما اجابت شود، یک احساساتی را همراه دارد. برای مثال وقتی می¬گوئیم یک لیوان آب می¬خواهم؛ این یک لیوان آب خواستن با یک احساسی همراه می¬شود اینجا خیلی مشتاق هستم اینجا در قالب یک جمله ای گفته میشود و متوجه میشویم که فرد در اینجا چه احساسی دارد. پس در مجموع نیاز به این داریم که در هر لحظه احساسات دیگران را درک و خواسته هایشان را بررسی کنید این خواسته ها لزوماً چیزهای فیزیکی نیست و شخص یک لیوان آب می خواهد، بچه دوچرخه می خواهد، کسی عاشق کسی است. علاوه بر اینکه به لحاظ منطقی باید مورد بررسی قرار دهید باید این موضوع را از نظر احساسی هم مورد بررسی قرار بگیرد. پس ماهیت آدمیزادی این است و باعث میشود. به یک نکته توجه داشته باشیم. آدم ها زمانی دچار مشکل هستند که مراجعه می‌کنند به شخص مشاور یا کسی که راهنما هست و از او راهنمایی می خواهند و این خطای بزرگی که ما تلاش ‌کنیم تا اطلاعات به آن آدم ارائه بدهیم. مشکل آن شخص الزاماً دریافت اطلاعات نیست در خیلی از موارد تمام اطلاعاتی که شما می‌خواهید، بدهید اشخاص آن اطلاعات را دارند. مشکل کجاست؟ مشکل اینجاست که با احساسات ناخوشایندی که در درونشان دارند، نمی¬توانند کنار بیایند. بنابراین می¬توانند غیرمنطقی عمل کنند. بارها و بارها شما با آدم‌هایی روبرو بودید که به آن دختر خانم و یا آقا پسر گفتید که مگر نمیدانی که فلانی چقدر آدم شروری است! میگوید: می¬دانم. یعنی 2*2 = 4 تا، آنچه تو می¬دانی من هم می¬دانم ولی نمی¬دانم چیکار کنم؟ آن خانمی که موهایش را بیرون گذاشته آن هم یک اطلاعات است و خطا زمانی است که شما فکر کنید آن اطلاعات را ندارد. میگوید، می¬دانم ولی احساس میکنم در درون خودم که پیر شدم. یا با این پوشش زیباتر به نظر میرسم. در واقع به نوعی انگار دارم امروز اصول و فنون امر به معروف و نهی از منکر را میگویم و چیزی جز این هم نیست. زمانی که شما مردم را به یک شیوه احسن دعوت می‌کنید این یک امر به معروف است.

ارتباط عاطفی از اصول مشاوره
همدلی از اصول مشاوره
توجه به زبان بدن در مشاوره
توجه به صلاحیت اخلاقی و حرفه¬ای مشاور

پیدا کردن احساسات منفی مراجعه کننده در مشاوره
اهمیت ایجاد درک شدن در مشاوره
اهمیت شناخت بیان کلامی و ایفا درست در مشاوره
اهمیت همذات پنداری در مشاوره

موانع برقراری ارتباط در مشاوره

نصیحت مانع برقراری ارتباط در مشاوره: سخنرانی و پند و اندرز

حتماً تعجب شما را برانگیخته که این مشاوره چیزی جز این هم هست. مگر سخنرانی بد است. و موعظه و پند و اندرز دادن بد است. پس چرا نباید در مشاوره و راهنمایی از آنها استفاده کرد؟ دقت کنید وقتی که داریم با یک فردی وارد مشاوره می¬شویم یعنی این یک دسته مسائل شخصی و منحصر به فرد دارد. خُب سخنرانی چیست؟ یک اشاعه عمومی است. مثلاً یک سخنرانی در مذمت فحاشی¬کردن و ناسزاگویی می‌کنید. روایات و احادیث همه را می¬آورید. همه¬ی عوامل را می¬شمارید و این آدمی که الان روبروی شما برای مشاوره آمده و با همه عوامل و 120 عاملی که شما تو سخنرانی در ۱۰ جلسه گفتید که روبرو نیست. با 2 تا از اینها روبرو است. بعد حالا پند و اندرز دادن و نصیحت کردن که فایده ندارد. شما باید برنامه و تکنیک و راه حل نشان بدهید. تمرین کند و برگردد و بیاید. و به تدریج توی این مشاوره و گفتگوی حضوری به عبارتی صورت به صورت، مسئله حل شود و اگر حل نشد، ببیند گیر کار کجاست که نتوانست مسئله حل شود؟ اولاً کجا در سخنرانی، پند و اندرز دادن شما می¬توانستید چنین کاری را انجام بدهید؟ و این یک اشاعه عام بود. اینجا با یک فرد و با دو تا مشکلی که این آدم درگیرش هست، مواجه هستید. شما آن چیزی را که با 120 عامل گفتید برای همه¬ی آدمها و به 2 تا 3 تا از آن مبتلا باشند. 12فرد مراجع عنوان می¬کند که درد من این 120 تا عامل نیست و 2 عامل است؛ تازه 2 تا از عواملی است که باید کار عملی صورت بگیرد. و الّا چیز دیگری در کار نیست و این خیلی مهم است.

توجه به روحیه دانایی و توانایی مطلق انسان در مشاوره
تحقیر و توهین، مانع برقراری ارتباط در مشاوره

بازجوئی مانع برقراری ارتباط در مشاوره
قضاوت مانع برقراری ارتباط در مشاوره
آفت قضاوت در مشاوره

اخلاقی¬سازی مانع برقراری ارتباط در مشاوره
تهدید مانع برقراری ارتباط در مشاوره
آفت عجله کردن در مشاوره